15ο Βήμα, Επιλογή Νομικής μορφής της επιχείρησης

Στο τελευταίο βήμα έχουμε αφήσει την επιλογή της νομικής μορφής με την οποία θα επενδύσετε την επιχειρηματική σας ιδέα. Σχετικά με την ίδρυση, το φορολογικό και νομικό καθεστώς που αντιστοιχεί σε κάθε νομική μορφή που θα έχει η επιχείρηση σας πρέπει να γνωρίζετε ότι:

Ατομική Επιχείρηση

Είναι η πιο απλή μορφή επιχείρησης και δεν απαιτείται για την ίδρυση της η εμπλοκή συμβολαιογράφου και δικηγόρου. Ο επιχειρηματίας ευθύνεται απεριόριστα και εξ’ ολοκλήρου για τις υποχρεώσεις της επι­χείρησης με την προσωπική του περιουσία. Η ευθύνη του παύει μόνο με την οριστική διακοπή και παύση της επιχείρησης.

Για να ιδρυθεί και να κάνει έναρξη δραστηριότητας μία Ατομική Επι­χείρηση θα πρέπει:

• Να υπάρχει ή να έχει εξευρεθεί ο χώρος εγκατάστασης. Η ύπαρξη επαγγελματικής εγκατάστασης αποδεικνύεται, είτε με συμβόλαιο ιδι­οκτησίας ακινήτου, είτε με συμφωνητικό μίσθωσης ή ιδιόχρησης ή δωρεάν παραχώρησης.

• Εγγραφή σε Ασφαλιστικό φορέα.

• Εγγραφή σε επιμελητήριο για την επωνυμία και για το δικαίωμα χρή­σης του διακριτικού τίτλου που προτίθεστε να χρησιμοποιήσετε στην επιχείρησή σας.

• Πτυχίο - άδεια ασκήσεως επαγγέλματος (όπου απαιτείται).

• Άδεια εκμετάλλευσης του χώρου, εφ όσον απαιτείται.

• Αστυνομική ταυτότητα ή διαβατήριο.

• Προσωπική παρουσία ή πληρεξούσιο.

• Φορολογική ενημερότητα (εφόσον υπάρχει ήδη Α.Φ.Μ.) ή λήψη Α.Φ.Μ.

• Υπεύθυνη δήλωση περί πρώτης έναρξης δραστηριότητας ή περί μη ύπαρξης εκκρεμοτήτων από παλαιότερες και ενεργές δραστηριότητες.

• Έναρξη εργασιών με την υποβολή του απαραίτητων έντυπων στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. της έδρας.

• Αυτοψία έδρας από τους ελεγκτές της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.

• Θεώρηση των Βιβλίων και Στοιχείων στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. της έδρας.

Για την ίδρυση των ατομικών επιχειρήσεων δεν απαιτείται ελάχιστο κεφάλαιο και η φορολόγηση τους είναι σύμφωνα με το αποτέλεσμα των λογιστικών τους βιβλίων (έσοδα μείων έξοδα) και με την ισχύουσα κάθε φορά κλίμακα φόρου.

Η φορολογική κλίμακα για τα φυσικά πρόσωπα και επιτηδευματίες όπως ισχύει σήμερα είναι η ακόλουθη:

* Υπάρχει σχεδιασμός για αλλαγή στο τρόπο φορολόγησης με φορολογία όλων των κερδών στις ατομικές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες με συντελεστή 35%, χωρίς την χρήση του αφορολογήτου των 5.000,00 ευρώ αλλά και συμψηφισμό του τέλους επιτηδεύματος.

Οι Ομόρρυθμες και οι Ετερόρρυθμες εταιρίες (εν συντομία ΟΕ και ΕΕ) είναι οι απλούστερες μορφές εταιρίας μεταξύ δύο ή περισσότερων εταίρων (φυσικών ή και νομικών προσώπων) με αμοιβαίο σκοπό το κέρδος.

Στις ΟΕ όλοι οι εταίροι χαρακτηρίζονται ομόρρυθμοι, ενώ στην περίπτωση των ΕΕ προϋπόθεση είναι να υπάρχει τουλάχιστον ένας ομόρρυθμος και ένας ετερόρρυθμος εταίρος.

Η διαφορά των δυο αυτών μορφών έγκειται στο ότι στις μεν ΟΕ όλοι οι εταίροι ευθύνονται απεριόριστα και εξ’ ολοκλήρου για τις υποχρεώσεις της εταιρείας, ενώ στις ΕΕ μόνο οι ομόρρυθμοι εταίροι ευθύνονται απεριόριστα και εξ’ ολοκλήρου με την προσωπική τους περιουσία σε αντίθεση με τους ετερόρρυθμους εταίρους που ευθύνονται μόνο μέχρι του ποσού συνεισφοράς τους στην εταιρεία. Η ευθύνη των ομόρρυθμων εταίρων και στις δυο μορφές δεν παύει με τη λύση της εταιρίας.

Δεν υπάρχει ελάχιστο κεφάλαιο κατά την ίδρυση τους και ούτε είναι υποχρεωτική η εμπλοκή δικηγόρου ή συμβολαιογράφου. Η διαδικασία σύστασης και έναρξης των ΟΕ και ΕΕ είναι σχετικά απλή και οι ενέργειες στις οποίες χρειάζεται να προβεί κανείς κατά χρονολογική σειρά έχουν ως εξής:

• Προέγκριση της επωνυμίας και του διακριτικού τίτλου της εταιρίας από το οικείο επιμελητήριο.

• Σύνταξη και υπογραφή ιδιωτικού συμφωνητικού (καταστατικό) μεταξύ των εταίρων.

• Έλεγχος επωνυμίας και θεώρηση του καταστατικού από το οικείο επιμελητήριο.

• Υποβολή δήλωσης και καταβολή του Φόρου Συγκέντρωσης Κεφα­λαίου στην αρμόδια ΔΟΥ (1% του εταιρικού κεφαλαίου) και η ΔΟΥ θα θεωρήσει το καταστατικό.

• Το θεωρημένο αντίγραφο θεωρείται και από το Ταμείο Νομικών με καταβολή χαρτοσήμου 0,5% του εταιρικού κεφαλαίου και από το Τα­μείο Πρόνοιας Δικηγόρων με καταβολή χαρτοσήμου 1% του εταιρι­κού κεφαλαίου.

• Το θεωρημένο καταστατικό θα υποβληθεί εν συνεχεία στο οικείο Πρωτοδικείο για δημοσίευση μαζί με όσα αντίγραφα θέλει κάποιος για επικύρωση.

• Εν συνεχεία και εντός δύο μηνών από τη δημοσίευση στο Πρωτοδι­κείο πρέπει να γίνει η εγγραφή της εταιρίας στο οικείο Επιμελητήριο.

• Επόμενο βήμα είναι η εγγραφή όλων των εταίρων στον ανάλογο ασφαλιστικό φορέα ή αν είναι ήδη εγγεγραμμένοι η έκδοση ασφαλι­στικής ενημερότητας.

• Έναρξη εργασιών με την υποβολή του απαραίτητων δικαιολογητι­κών στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. της έδρας.

• Αυτοψία έδρας από τους ελεγκτές της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.

• Θεώρηση βιβλίων και στοιχείων από την αρμόδια ΔΟΥ.

Οι προσωπικές εταιρείες φορολογούνται σήμερα με 20% για τα κέρδη που προκύπτουν από τα λογιστικά τους βιβλία (έσοδα μείων έξοδα) αφού πρώτα αφαιρεθεί η επιχειρηματική αμοιβή για τα ομόρρυθμα μελή που αντιστοιχεί στο 50% των κερδών και κατανέμεται στους εταίρους βάση των ποσοστών τους συμμετοχής τους στην εταιρεία. Η επιχειρηματική αμοιβή των εταίρων αφού προστεθεί στα υπόλοιπα εισοδήματα τους φορολογείται σύμφωνα με την παραπάνω κλίμακα φορολογίας για τα φυσικά πρόσωπα. Τα κέρδη που κατανέμονται τους ετερόρρυθμους εταίρους φορολογούνται με 25% με εξάντληση της φορολογικής τους υποχρέωσης.

* Υπάρχει σχεδιασμός για αλλαγή στο τρόπο φορολόγησης με φορο­λογία όλων των κερδών με συντελεστή 35% (25% βασικός συντελε­στής και 10% στα μερίσματα με εξάντληση της φορολόγησης), χωρίς την χρήση της επιχειρηματικής αμοιβής και το όφελος του αφορολο­γήτου των 5.000,00 ευρώ.

Εταιρίας Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.)

Το ελάχιστο κεφάλαιο που απαιτείται είναι 4.500 ευρώ και διαιρείται σε εταιρικά μερίδια, από τα οποία το καθένα δεν μπορεί να είναι μι­κρότερο των 30 ευρώ. Το μισό τουλάχιστον του κεφαλαίου πρέπει να είναι καταβεβλημένο σε μετρητά και δεν υπάρχει περιορισμός ως προς το ύψος.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης είναι εμπορική, έστω και αν ο σκοπός της δεν είναι εμπορική επιχείρηση, έχει ορισμένη διάρκειά, η ευθύνη των εταίρων περιορίζεται το μετο­χικό κεφάλαιο της εταιρείας, η λήψη αποφάσεων κατά πλειοψηφία πλέον του μισού του όλου αριθμού των εταίρων, που εκπροσωπούν πλέον του μισού του όλου εταιρικού κεφαλαίου, καθώς και η ύπαρξη δυο οργάνων, δηλαδή της Γενικής Συνέλευσης των εταίρων και του Διαχειριστή ή Διαχειριστών.

Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης μπορεί να συστήσει και ένα μόνο πρόσωπο ή μία ήδη συσταθείσα ΕΠΕ να μετατραπεί σε μονοπρόσω­πη. Ωστόσο, η μονοπρόσωπη ΕΠΕ είναι άκυρη αν ο εταίρος (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) που τη συνέστησε είναι μοναδικός εταίρος σε άλλη μονοπρόσωπη ΕΠΕ, ή αν έχει συσταθεί από άλλη μονοπρόσωπη ΕΠΕ.

Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.)

Για την ίδρυση ανώνυμης εταιρείας πρέπει να συμπράξουν δύο του­λάχιστον μέρη ή κατά την έκφραση του νόμου το κεφάλαιο αυτής πρέπει να αναληφθεί από δύο τουλάχιστον ιδρυτές. Η αναλογία συμ­μετοχής των ιδρυτών δεν ορίζεται.

Τα ιδρυτικά μέλη της ανώνυμης εταιρείας μπορεί να είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα και το ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο για την ίδρυση Α.Ε. είναι 60.000 ευρώ.

Τα βασικά χαρακτηριστικά της ανώνυμης εταιρείας είναι τα ακόλουθα:

• Η διαίρεση του κεφαλαίου σε μετοχές

• Οι αυστηροί όροι δημοσιότητας κατά την ίδρυσή της αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της

• Η μακρά διάρκειά της (συνήθως 50 ετών)

• Η περιορισμένη ευθύνη των μετόχων

• Η λήψη αποφάσεων κατά πλειοψηφία

• Η ύπαρξη δύο οργάνων, ήτοι της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων και του Διοικητικού Συμβουλίου.

Για την ίδρυση ΕΠΕ και ΑΕ είναι υποχρεωτική η εμπλοκή συμβολαι­ογράφου και δικηγόρου και μέσω του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (Γ.Ε.ΜΗ.) δεν απαιτείτε η παρουσία του επιχειρηματία σε κάποια δη­μόσια υπηρεσία παρά μονό στην θεώρηση Βιβλίων και Στοιχείων στην αρμόδια ΔΟΥ. Οι ΕΠΕ και ΑΕ κατά την ίδρυση τους ακολουθούν περί­που την ίδια διαδικασία με τις προσωπικές εταιρείες και υποχρεωτικά από τον Κ.Β.Σ. τηρούν βιβλία Γ κατηγορίας και η φορολόγηση τους είναι 20% επί των κερδών και επιπλέον φορολογούνται τα μερίσματα που διαμένοντα στους εταίρους με 20% με εξάντληση της φορολογι­κής υποχρέωσης.

* Υπάρχει σχεδιασμός στις ΕΠΕ και ΑΕ για αλλαγή στο τρόπο φορο­λόγησης με μείωση του φόρου και φορολογία όλων των κερδών με ανώτερο συντελεστή 30% (20% βασικός συντελεστής και 10% στα μερίσματα με εξάντληση της φορολόγησης).